عنوان کتاب: Principles of Economics
نویسندگان: N. Geregory Mankiw
انتشارات: Cengage
نسخه‌ای که مطالعه کرده‌ام: ویراست نهم، منتشر شده در سال 2020
مشاهده‌ی کتاب در آمازون: کلیک کنید
زمین بازی مهندسان، صنعت است و زمانی در آن می‌درخشند که نقش موثری در حل مسائل داشته باشند. اصلی‌ترین هدف از انجام فعالیت‌های صنعتی «افزایش ثروت» است. به همین علت همواره بخشی از مسائل صنعتی، جنبه‌ی اقتصادی آن‌ها است و راهکارهای فنی باید هم‌سو با اهداف اقتصادی باشند. مهندسی که اقتصاد بلد نیست، درک کاملی از مسائل صنعتی ندارد و نمی‌تواند راهکار جامعی ارائه دهد. بنابراین باید زیر سایه‌ی کسانی کار کنند که اقتصاد می‌دانند و می‌توانند آثار اقتصادی تصمیم‌های مهندسی را پیش‌بینی کنند. بدین جهت، به عنوان مهندسی که اقتصاد نمی‌دانست، تصمیم به یادگیری آن گرفتم تا نگاه جامع‌تری به مسائل داشته باشم.
پیدا کردن نقطه‌ی مناسب برای یادگیری دانش جدید، همواره حساس و دشوار است. در مورد علم اقتصاد، اگر وقت کافی داشته باشیم، کتاب‌های مقدماتی زیادی به چاپ رسیده‌اند که برخی مفاهیم و اصول مهم را آموزش می‌دهند. این کتاب‌ها کمک می‌کنند که زبان اقتصاد را یاد بگیریم و ذهن آماده‌تری برای مطالعات عمیق‌تر داشته باشیم. با این حال، مسیر دیگر، این است که یادگیری را با مباحث جدی‌تر و عناوین «اقتصاد کلان» و «اقتصاد خرد» آغاز کنیم.
اقتصاددان‌ها قلم گیرایی دارند و اکثر کتاب‌هایشان قابل فهم و جذاب است. اما مسأله این است که از میان صدها کتابی که در مورد اقتصاد کلان و خرد نوشته‌اند، کدام‌شان گزینه‌ی مطمئن‌تری برای شروع یادگیری است؟ با توجه به شرایط و خواسته‌هایم، کتابی برایم مناسب بود که آموزش را از صفر آغاز کند و در عین حال، تمام مباحث کلیدی در آن ارائه شود.
با توجه به وسواسی که برای انتخاب کتاب مناسب داشتم، با مشاهده‌ی فهرست کتاب‌های پرفروش آمازون و خواندن نقد و بررسی‌ها، فهرستی از منابع مهم‌تر را آماده کردم. سپس با مرور فهرست مطالب، توضیحات نویسندگان و مطالب ارائه شده در فصل اول آن‌ها، کتاب‌های جذاب‌تر را انتخاب کردم و نهایتا از میان آن‌ها به کتاب «اصول اقتصاد» از گرگوری منکیو رسیدم. این نویسنده، دو کتاب با عناوین «اصول علم اقتصاد خرد» و «اصول علم اقتصاد کلان» دارد که به اعتقاد اساتید اقتصاد، جامعیت زیادی دارند و مطالعه‌ی آن‌ها برای یادگیری این دو حوزه -حداقل در حد یک دانشجوی کارشناسی- کافی است. این ادعا با مقایسه‌ی فهرست مطالب این دو کتاب با سایر منابع مشابه، کاملا باورپذیر است. اما در کتاب «اصول علم اقتصاد» تمام فصل‌های دو کتاب اخیر بدون کم‌وکاست ارائه شدهاند. در ادامه به مهم‌ترین دلایلم برای انتخاب این کتاب اشاره می‌کنم:
با توجه به حجم زیاد کتاب‌های اقتصاد کلان و خرد، نگران بودم که بعد از صرف ساعت‌ها زمان، بفهمم که مطالب کامل نبوده‌اند و مجبورم نواقص را از منابع دیگر دنبال کنم. اعتبار بالای این کتاب و مرجعیت آن نزد بسیاری از اساتید اقتصاد، باعث می‌شد که کم‌تر نگران باشم و به نویسنده اعتماد کنم. از طرفی مطالب با این فرض نوشته شدهاند که مخاطب از قبل با مفاهیم اولیه آشنا نیست، از این رو عدم مراجعه‌‌ی من به کتاب‌های مقدماتی جبران می‌شد. البته این فرض در سایر کتاب‌های مشابه هم رعایت شده است و اکثر نویسندگان این حوزه تاکید زیادی بر مقدمه‌چینی و درک مبانی اولیه دارند.
متن کتاب شیوا و روان است. من از نسخه‌ی نهم این کتاب استفاده کردم که بیش از هشتصد صفحه است. تمام کتاب‌های مهم این حوزه حجیم هستند، طوری که اگر از میان آن‌ها، یک کتاب اقتصاد کلان و یک کتاب اقتصاد خرد انتخاب کنیم، به ندرت مجموع صفحات‌شان کم‌تر از هشتصد صفحه است. شیوا بودن کتاب‌های حجیم باعث می‌شود که انگیزه بیشتری برای مطالعه وجود داشته باشد و انرژی کم‌تری صرف شود. از این رو، یکی از دلایلی که من را به این کتاب علاقمند کرد، نگارش کاملا اصولی و ساده‌ی مطالب بود. این موضوع تا حد زیادی متاثر از اصلاح مکرر کتاب در نسخه‌های مختلف است که در نهایت، آن را به محتوایی شفاف، ساده و در عین حال کابردی تبدیل کرده است.
با این که نویسنده، مجموعه‌ی کاملی از مباحث را برای ارائه در این کتاب انتخاب کرده، تمرکز روی مفاهم کلیدی است و خواننده از مسیر اصلی یادگیری منحرف نمی‌شود. در بعضی منابع، نویسنده از هر دری می‌نویسد و شناسایی مطالب مهم و ضروری از سوی خواننده را دشوار میکند. در این کتاب، مطالب تکمیلی زیادی ارائه شده است، اما بسیاری از آن‌ها در فصل‌های جداگانه‌ای قرار گرفته‌اند و نویسنده قبلا آن‌ها را در توضیحات کتاب مشخص کرده است. همچنین در خلال متن اصلی، اطلاعات اضافه در باکس‌های جداگانه درج شدهاند تا مخاطب بتواند آن‌ها را از متن اصلی تفکیک کند. با توجه به زمان محدودی که برای خواندن اقتصاد داشتم، این شیوه‌ی ارائه باعث می‌شد که یادگیری و مرور مطالب سریع‌تر باشد و نیازی به خواندن تمام فصل‌ها و عناوین نداشته باشم.
گرگوری منکیو در آموزش علم اقتصاد، ابتکار عمل دارد. اکثر کتاب‌های این حوزه از ساختار کاملا مشابهی پیروی می‌کنند و تفاوت‌شان در مثال‌ها و جمله‌بندی است. اما منکیو، علاوه بر این که مثال‌های خوبی می‌زند و روان می‌نویسد، در مورد روش آموزش و ارائه‌ی مطالب خلاق است. مثلا منکیو فصل اول کتاب را با ارائه‌ی «ده اصل علم اقتصاد» آغاز کرده است که شاید درک‌شان برای خوانند‌گان تازه‌کار دشوار باشد، اما با این تدبیر آن‌ها را نسبت به موضوعات کتاب کنجکاو میکند و چهارچوب مباحث را به شکلی جذاب ارائه می‌دهد. بعد از خواندن فصل‌های اول کتاب و با مقایسه با کتاب‌های مشابه، به نظرم رسید که منکیو روش آموزش تاثیرگذار علم اقتصاد را بلد است و باید به شیوه‌ی آموزش او اعتماد کنم.
همانطور که اشاره کردم، این کتاب ترکیبی از دو کتاب دیگر در مورد اقتصاد کلان و خرد است. این کتاب‌ها، هشت فصل مشترک دارند. یعنی اگر آن‌ها را جداگانه می‌خریدم، باید برای هشت فصل محتوای تکراری، هزینه پرداخت می‌کردم. اما از آن جایی که قصد یادگیری هر دو عنوان را داشتم، خرید این کتاب به صرفه‌تر بود.
در پایان، ذکر این نکته ضروری است که نسخه‌ی سبک‌تری از کتاب با عنوان «ضروریات علم اقتصاد» به چاپ رسیده که تعدادی از فصل‌ها در آن وجود ندارد. این کتاب می‌تواند برای مرور سریع‌تر مباحث اصلی مناسب باشد، اما اگر می‌خواهید نسخه‌ی کامل کتاب را خریداری کنید، عنوان آن «اصول علم اقتصاد» است که اطلاعات آن را بالای یادداشت درج کرده‌ام.
